FFE 397/01/HP4

Korzystanie z dobrodziejstw oleju rybiego bez rybiego zapachu i smaku.

Udokumentowano, że choroby serca rzadko występują w społeczeństwach, w których spożywa się duże ilości tłuszczów rybich, które zawierają długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe (n-3 PUFA), takie jak kwas pięcioarachidynowy (EPA) oraz kwas sześcioheksanowy (DHA). Oprócz zmniejszania ryzyka powstawania zakrzepów w naczyniach wieńcowych oraz miażdżycy, niektóre n-3 wielonienasycone kwasy tłuszczowe są ważne dla wczesnego rozwoju tkanki nerwowej i siatkówki u dzieci.

Spożycie ryb na mieszkańca (szczególnie tłuszczów rybich) jest niskie w wielu krajach, a wzbogacanie diety w tłuszcz rybi jest nieznaczne. Poprzednie wysiłki mające na celu wzbogacanie żywności tłuszczem rybim okazały się bezowocne ze względu na rybi smak i zapach wzbogacanych produktów.

Cel projektu FAIR był trzystopniowy:
- opracowanie sposobu wzbogacania żywności suszonym składnikiem;
- oszacowanie biodostępności kwasów n-3 PUFA z opracowanych produktów pochodzących z oleju rybiego;
- zdefiniowanie najmniejszej ilości kwasów n-3 PUFA potrzebnej do dla uzyskania efektów zdrowotnych (badania nad odpowiednią dawką).

Przebieg całego procesu był pomyślny, a kwasy n-3 PUFA  udało się wprowadzić do szeregu produktów (pieczywo, ciastka, zupki i mleko dla dzieci), których smak i zapach był bez zarzutu.

Badania nad biodostępnością przeprowadzane na próbkach żywności dla dorosłych pokazały, że nowy system wzbogacania diety wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi n-3 w postaci  sproszkowanych składników było tak skuteczne, jak kapsułkami zwierającymi rybi tłuszcz. Wynik ten sugeruje alternatywne metody wzbogacania diety w naturalny rybi tłuszcz.

Wyniki badania nad odpowiednią dawką pokazały, że dzienna dawka wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-3 skutecznie obniżająca poziom trójglicerydu wynosi 0.9g. Ta dawka nie powodowała zwiększenia utleniania cholesterolu LDL (LDL-C) i skutkowała nieznacznymi zmianami w poziomie całego cholesterolu lub cholesterolu LDL w osoczu.

Zaobserwowano związek między niskim poziomem dostarczanych kwasów tłuszczowych n-3 PUFA i wynikłym z tego podwyższeniem poziomu zarówno cholesterolu LDL, jak i fofsolipidów EPA w płytkach krwi.  Dzienna dawka zaledwie 0.9g redukowała stężenie trójglicerydu w osoczu do 0.24 mmol/l powodując zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia o 8-18%. Podobnie niska dawka (0.3-0.9g) kwasów tłuszczowych n-3 PUFA znacznie podniosła poziom cholesterolu HDL (HDL-C) zwanego „dobrym” cholesterolem. Istnieje silna odwrotnie proporcjonalna zależność pomiędzy poziomem cholesterolu HDL a umieralnością w wyniku wieńcowej choroby serca. W tym badaniu zaobserwowany wzrost poziomu cholesterolu HDL odpowiada teoretycznie za 11-16% spadku ryzyka wieńcowej choroby serca.

Podczas gdy poprzednie badania pokazały, że wielonienasycone kwasy tłuszczowe n-3 chronią serce przed miażdżycą i zawałami, w tym badaniu nie udało się potwierdzić ich oddziaływania na współczynnik ścinania się i rozpadu włókien (fibrynogen osocza oraz czynnik VII) pod wpływem małych dawek.
Podsumowując powyższe wyniki można stwierdzić, że tłuszcz rybi ma zdrowotne działanie, kiedy jest dostarczany organizmowi drogą naturalnej żywności wzbogaconej suchym składnikiem otrzymywanym z tłuszczu rybiego zawierającego niskie dawki kwasów tłuszczowych n-3 PUFA.

Nr projektu: FAIR CT95-0085 ( NUTRIFISH)
Koordynator: Mr. Jimmy Codd,
Golden Vale plc,
Charleville, Co. Cork, IRELAND
Tel: +353 63 35294; Fax: +353 63 35001
e-mail: jcodd@goldenvale.com
 
 

Autor: Dr F. Robinson, British Nutrition Foundation, UK, (maj 2001).